حج در آیین مسیحیت

  پدیدآورنده:ماجده مؤمن/ محمد تقی رهبر،

 مسیحیان نیز همانند یهود، در آیین خود، راه و روش‏های متعددی را پیموده‏اند که زاییده خیالات و تصورات آن‏هاست و آنچنان این نظرات و تصورات در ذهن آنان جلوه کرده، که خود را به حق و دیگران را در مسیر باطل پنداشته‏اند!

حج را نیز بدینگونه تعریف کرده‏اند که در پیرامون نمادهای مورد تقدیس خود، به طواف پردازند و قربانی کنند و نذوراتی تقدیم نمایند... و با گریه و تضرّع، آمرزش گناهان خود را بخواهند و برخی از آن‏ها لذّت‏های حلال دنیا و خواسته‏های مشروع را بر خود حرام سازند و طریق رهبانیت بپیمایند و از مریم عذرا اسوه گیرند و مسیح را به خدایی برگزینند تا گناهانشان را بیامرزد و به بهشت رهنمون گردد.

مسیحیان به فرقه‏های گوناگونی تقسیم شده‏اند و هر فرقه‏ای از آنان طریقه خاصی را در حج و مراسم و آداب ویژه آن، اتخاذ کرده است.

کتاب تحریف شده مسیحیان، انجیل، اعیاد دینی همچون عید “فِصح”(1) و “عید قیامت” و “عید المیلاد” و “عید فطاس” را به آنان اختصاص داده و اعیادشان بیشتر با مراسم و آدابی شبیه حج همراه است.

یکی از نویسندگان مسیحی به نام “ونسنک” در خصوص حج مسیحیان می‏نویسد:

“واژه شناسان عرب، حج را به “قصد” تفسیر کرده‏اند و این با معنای حج درنظر (مسیحیان) یکسان است. افزون بر این معنای اصطلاحی آن نیز همان است که در لغت عربی مصطلح است و گویا ماده و معنای این واژه در لغت سامی شمال و جنوب، همان طواف کردن و دور زدن باشد.”(2)

در انجیل تحریف شده واژه‏ای با عنوان حج وجود ندارد، بلکه تنها از اعیادی نام برده می‏شود که در آن به جشن و شادی می‏پردازند و از خدای پدر! و خدای پسر (مسیح)، که به عقیده آن‏ها ترکیب یافته از “روحِ الهی” و “تکوین انسانی” است، یاد می‏کنند. بنابراین، مسیحیت در عقیده، به خدا شرک می‏ورزد و آیین آن‏ها را آیین توحیدی نمی‏توان نامید و ثنویت یا تثلیث بر عقاید آنان حاکم است؛ “خدای پدر، خدای پسر و روح القدس”

جایگاهی که خدای پسر در آن متولّد شده، یکی از اماکن مقدسه آن‏ها به شمار می‏آید؛ جایگاهی که به اعتقاد آن‏ها عیسی در آنجا به دار آویخته شد، مکان مقدسِ دیگرِ آنهاست. هرجاکه عیسی نماز خوانده و یا او یا مادرش مریم عذرا ظاهر شده‏اند، عنوان مقدس گرفته است و به‏طور خلاصه: هر مکان یا هر زمان، که این ظهور و تجلّی نمودار گشته و یا با هرکس که ملاقاتی داشته، مورد تقدس و محل زیارت و مراسم سالانه آن‏ها شده و هر یک را انجیل عید اعلام نموده است. در هر حال، آنچه از مسیحیت به چشم می‏خورد، آن چیزی نیست که در آیین نخستین حضرت عیسی وجود داشته است. (زیرا آیینی که خود آوردنده آن بوده، آیین توحیدی بوده، اما آیین مسیحیت بر محور توحید نیست. هر آنچه مورد تقدیس قرار می‏گیرد به اعتبار انتساب آن به شخص مسیح می‏باشد، نه به خدای مسیح).

در خصوص حج و آیین نخستین مسیحیت می‏توان گفت که حضرت عیسی علیه‏السلام نیز از جمله پیامبرانی بود که به ندای ابراهیم خلیل علیه‏السلام پاسخ داد؛ آن‏گاه که به امر خداوند آهنگ حج داد.

عیسی علیه‏السلام از پیامبران اولوالعزم بود و می‏دانست که ندای ابراهیم جهانشمول است و به شریعت خاص اختصاص ندارد، بلکه شامل همه ادیان آسمانی و همه پیامبران و مرسلین می‏گردد و تکلیفی است عام بر همه مکلّفین.

آنگونه که از روایات استفاده می‏شود، همه پیامبران به حجّ خانه خدا آمده‏اند. این روایات که از پیامبر گرامی و ائمه علیهم‏السلام نقل شده، تأکید می‏ورزد که عیسی‏بن مریم روح‏اللّه‏ به کعبه مشرفه آمده و حج خانه خدا گزارده است. از سخن پیامبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله آورده‏اند که فرمود:

“وَ الَّذی نَفْسُ محمّد بِیَدِهِ لَیُهِلَّنَّ ابنُ مریم بِفَجِّ الرَّوحاءِ حاجّا أو مُعْتَمِرا أَو لیثنیهما”.(3)

سوگند به آن‏کس که جان محمد صلی‏الله‏علیه‏و‏آله در ید قدرت اوست فرزند مریم از گردنه “روحا” عبور کرده در حالیکه صدای خود را به لبیک گفتن برداشته و به حج یا عمره، یا هر دو عزیمت نموده است.

و از قول امام صادق علیه‏السلام در روایتی آمده است:

“وَ مَرَّ عِیسَی بْنُ مَرْیَمَ بِصِفَاحِ الرَّوْحَاءِ وَ هُوَ یَقُولُ لَبَّیْکَ عَبْدُکَ ابْنُ أَمَتِکَ لَبَّیْکَ”(4)

“عیسی‏بن مریم از صفائح الروحاء گذشت، در حالی که می‏گفت: لبیک! بنده تو و فرزند کنیز تو! لبیک.”

در مورد زمان حج پیامبران به سوی بیت عتیق؛ و از جمله آن‏ها حضرت عیسی علیه‏السلام ، امام علی‏بن موسی الرضا علیه‏السلام می‏فرماید: “زمان حج آن دهه ذی‏حجه بوده است... وآن‏پیامبران‏عبارتنداز: آدم، نوح، ابراهیم، عیسی، موسی و محمد علیهم‏السلام و دیگر پیامبرانی که در این مقطع زمانی حج خانه خدا نموده‏اند و این سنت شد برای فرزندان آن‏ها تا روز قیامت”(5).

بدین ترتیب، حج حضرت عیسی که یکی از پیغمبران اولوالعزم است، امکان ندارد مخالف حج پیامبران دیگر باشد و اینکه بیت‏المقدس یا مکان دیگری را برای حج خود و پیروانش قرار دهد.